Bi urte dira Arabako, Bizkaiko eta Gipuzkoako matrikulazio sistema aldarazi zuen 132/2022 Dekretua indarrean sartu zela, eskola segregazioari aurre egitea ipar. Geroztik, Eusko Jaurlaritzak diruz laguntzen dituen ikastetxe guztiak, berdin publikoak ala itunpekoak, derrigortuta daude ikasle zaurgarrientzat plaza batzuk gordetzera. Eragin eremu batean kokatzen diren hezkuntza zentroetako zaurgarritasun indizeak orekatzea bilatzen du neurriak, ez dadin betikotu azken hamarkadan nabarmen areagotu den joera: jatorri atzerritarreko eta klase sozial apaleko familietako haur gehientsuenak eskola publikoetan multzotzea. Eskualdean desadostasunak eragin ditu neurriak, baina hitz egiteko premia agerikoa da. Maddi Txintxurreta kazetariak maiatzeko Guka taldeko aldizkarietarako idatzitako erreportajea da honakoa. 

Eskolako Agenda 2030 programaren barruan mugikortasun jasangarria ari dira lantzen herriko eskoletan. Ikasleek etxetik eskolarako bidea nola egiten duten jaso dute Lehen Hezkuntzakoek, eta bidegorriak ikertu dituzte Bigarren Hezkuntzakoek.