Rosalia de Castro, literatura galegoa modernitatearen bidean jarri zuen emakumea. Ez dakit jaiotzaren zenbatgarren urteurrena ospatuko duten aurten. Kontuak atera ditut: ehun eta laurogeigarrena. Euskal letretan zein duen garaikidea begiratzea otu zait: Bilintx baino sei urte gazteagoa da.
Gero, lagunen gaztiguak behartuta bezala, haren letra artean eman ditut hurrengo orduak. Ez da erraza: historiaren ibiletak erdoka handia erantsi dion idazlea da Rosalia. Apaiz baten alaba, Pizkunde Galegoaren ideologo nagusia izan zen Manuel Murgiaren emazte, galegistek sakralizatua, espainolek euren imaginarioara eramana (500 pezetatako billeteetara lehen, Norwegian aire konpainiari esker Boeing 737 baten buztanera orain, «Spanish author»), neuretzako Rosalia baten bila abiatu naiz.