Mahai bueltan

Jimena Cardoso: "Azkoitian elkar zaintzeko kultura dago"

Nerea Uranga 2022ko mar. 2a, 12:29

Jimena Cardoso. (Argazkia: Andoni Elduaien)

"Hamalau urte dira Azkoitian bizi naizela, eta dagoeneko bihotza azkoitiarra daukat, hizkera da Mexikotik galdu ez dudan gauza bakarra", dio Jimena Cardoso (Mexiko Hiria, 1981). Abaraxka aterpetxean egiten du lana, sukaldean nahiz beste hainbat zereginetan aritzen da: "Lantalde bat gara, eta ahal dugun guztia egiten dugu".

Tokiko eta garaian garaiko jakiak prestatzea atsegin du Jimena Cardosok. Lanean baino, etxean gehiago jotzen du Mexikoko sukaldaritzara. "Aterpetxean kontu gehiago edukitzen dut jakiak prestatzerakoan; etxean, ordea, pikante, belar eta landare lurrintsu asko erabiltzen ditut sukaldean. Artarina ere asko erabiltzen dut tortillak egiteko. Jaki horiek Mexikoko sukaldaritzan oinarrizkoak dira; hemengo taloak bezalakoak dira, baina txikiagoak".

"Askotarikoa" da Mexikoko sukaldaritza: "Belar eta barazkien aukera handia daukagu. Esaterako, Mexikon era askotako tomateak –han jitomateak esaten diegu– daude, eta horiek edozein tokitan hazten dira. Hemen, ordea, tomate ederra ateratzea zaila da, asko zaindu behar da. Mexikoko sukaldaritzak aintzinatasuna dauka, ondarea da". Mexikoko aberastasunaren aldean, gauza ederrak ditu Euskal Herriko sukaldaritzak, Cardosoren arabera: "Euskal jatekoa oso nutritiboa da, eta ondo jaten ikasten da hemen. Mexikon ondo jaten ez denik ez dut esan nahi, desberdina baita, baina hemen goxoa da jaten dena, garbia, osasuntsua. Gainera, jatekoa oso gertu ekoitzi dezakegu, eta hori oso garrantzitsua da".

Cardosori Euskal Herriko jakietatik gehien gustatzen zaizkionak txahal masailak eta txipiroiak tintan dira. "Mexikon ere badago plater bat marroi kolorekoa, baina ez da txipiroiak tintan bezain beltza. Euskal Herrira etorri eta ikusi nituenean pentsatu nuen: 'Uau, zer gauza arraroa!'. Baina oso goxoak daude! Kroketak ere zoragarriak iruditzen zaizkit; gainera, kroketen errezetarekin jaki ugari prestatu daitezke. Noiz edo noiz Azkoitiko jateko tipikoa zein den galdetu izan dut, eta inor ez da gai izan erantzuteko. Uste dut hemengo janari oso tipikoak direla porru patatak, baba gorriak... Oso gozoak eta etxetik gertu erein ditzakegun elikagai ederrak dira horiek", esan du Azkoitiko bizilagunak. Baratzean jardutea oso gustuko du Cardosok, elikagaiak zaintzea balio handiko lana delako haren ustez. "Era horretan badakizu jateko edota elikagai horrek zer nolako lana duen, zein den bere benetako balioa".

Azkoitia gustuko du Cardosok: "Jendearen zintzotasuna, zuzentasuna eta albokoari dion errespetua gustuko ditut. Azkoitian badago elkar zaintzeko kultura hori. Ni beste leku batetik nator, eta gauzak erabat bestelakoak dira han. Ez dut asko bidaiatu, baina hemengo solidaritate hori ez dut uste toki askotan egongo denik. Euskal Herriaren bihotzean gaude Azkoitian, eta erabat euskaraz bizi daitekeen herri batean bizi gara; hori zoragarria da. Horregatik guztiagatik gelditu nintzen hemen bizitzen, beste inon ez dudalako aurkituko horrelako paradisurik". Cardosoren ustez, Azkoitiak argilunak ditu, baina alde ilunak ez dira argien gainetik nabarmentzekoak: "Azkoitian jendeak elkarren zuhaitz genealogiko osoa ezagutzen du. Etorri nintzenean horrek izugarri harritu ninduen, eta pentsatu nuen: 'Ei, hemen behatz bakar bat mugituz gero, berehala daki herri osoak!'". Cardosori "bihotzak" hala esaten dio: "Zoriontsuak izan behar dugu, gehiago gozatuz daukagunaz. Askotan pentsatu izan dut herri hau ederregia dela benetakoa izateko; beraz, zaindu dezagun gure ondorengoek ere denbora luzean horrela bizitzeko aukera izan dezaten".

Azalorea gaztarekin betea, saltsa gorrian

Osagaiak:

  • Ardi gazta, 150 gramo.
  • Azalorea.
  • Irina, 50 gramo.
  • Hiru arrautza.
  • Olioa.

- Saltsarentzako osagaiak:

  • Olioa.
  • Gatza.
  • Tipula.
  • Azenarioa.
  • Sagarra.
  • Baratxuria.
  • Tomatea.

Prestaketa:

  • Azalorea moztu behar da sortaka, eta sorta bakoitza bi zatitan moztu.
  • Ardi gazta xaflatan moztuko dugu.
  • Azalore sorta bakoitzaren erdian gazta ipiniko dugu, eta bi zatiak zotz batekin lotuko ditugu.
  • Arrautzak puskatu ondoren, zuringoak eta gorringoak banatuko ditugu. Zuringoak harrotuko ditugu, elur-puntua lortu arte. Segidan, gorringoak erantsi eta dena nahastuko dugu.
  • Gaztaz betetako azalore zatiak irinetatik pasatuko ditugu bananbanan, eta ondoren, arrautzetatik. Behin hori egindakoan, zartagin batean frijituko ditugu.
  • Saltsa egiteko, beste ontzi batean, oliotan bigunduko ditugu tipula, azenarioa eta sagarra. Gero, tomatea erantsiko diogu, baita gatz pixka bat ere. Ondoren, ura edota soberan izan dezakegun salda erantsiko diogu barazkiei. Sutan eduki ondoren, irabiatu egingo dugu. Saltsak saldatsua izan behar du, eta bertara gehituko ditugu frijitutako azalore zatiak. Egosten utziko ditugu saltsan. Egosita daudenean jateko prest izango dugu.
  • Arrozarekin edota babarrunekin lagundu daiteke saltsan prestatutako azalorea.

On egin!

Azkoitia Gukak zu bezalako irakurleen babesa behar du tokiko informazioa euskaraz eta modu profesionalean lantzen jarraitzeko.


Izan Gukakide